افزایش چشمگیر مصرف سیگار در بانوان و دختران
تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۷۳۰۱۲
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه صبح و گفتگو رادیو گفتگو به بهانه هفته ملی دخانیات با آقای بهزاد ولی زاده رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت گفت وگو کرد.
سوال: چطور خارج بشویم از این یک هفته فقط درباره هفته بدون دخانیات صحبت کردن؟
ولی زاده: این آرزوی ما است که ما بتوانیم با یک اولویت بخشی به این امر مهم در سطح کشور و در سیاست‌های عالی کشور این مسئله را همواره داشته باشیم، این اطلاع رسانی‌ها ادامه داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سوال: چرا نمی‌شود؟
ولی زاده: بهرحال موضوعات مختلفی در حوزه‌های اولویت ...
سوال: فقط خواهش می‌کنم نگویید فقط موضوعات فرهنگی در سطح کلان فرهنگی است، ببینید ما بیمارستان‌هایی درسطح کشور و تهران داریم، روی آن بیمارستان و در ورودی آن نوشته مرکز بدون دخانیات، بعد می‌رویم داخل و می‌بینیم که پشتی، کناری، درختی، سرویس بهداشتی و یک جایی که نه دوربین می‌بیند و نه نگهبان و حراست و حفاظت ببیند ... عده‌ای از پرسنل و غیرپرسنل مشغول کشیدن سیگار هستند این نشان می‌دهد که حرف شما درست است که می‌خواستید بفرمایید موضوع فرهنگی، ولی نمی‌دانم یک چیزی هست که نه فقط ما در خیلی از کشور‌های دنیا، به جواب نرسیدند، آیا این یعنی باید برسیم به این جا که قرار نیست برای این جوابی باشد؟
ولی زاده: چرا جوابش مشخص است. وقتی هدفگذاری برای کاهش مصرف در یک کشور میشود، باید تمام ارکان کشور در راستای اجرای قانون و اجرای آن معاهده بین المللی، حمایتگر باشند، منظور این که الان ما یک حوزه‌ای داریم به نام صنعت که ماموریت ویژه آن تولید است، یعنی تولید و اشتغال و این مسائلی هست که این وزارت بر اساس آن بنا شده است، ما از این وضع ماموریت مان حفظ سلامت عمومی است، در شرایط اقتصادی که ممکن است بعضا تصمیم گیرندگان اولویت را بگذارند روی بحث تولید و فرقی ندارد تولید دخانیات باشد، یا تولید سایر کالا‌های استراتژیک باشد منتها آن جایی که حرف بهداشت ضعیف است، برای این که به هدف کاهش برسیم ضمن این اطلاع رسانی‌ها و فرهنگ سازی‌هایی که در طول سال انجام میشود، الان تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی در طول سال فعالیت می‌کنند ۶۳ شهر و روستا به عنوان شهر و روستای بدون دخانیات راه انداختیم ، همین بیمارستان‌هایی که شما می‌فرمایید بالاخره یک نمادی از بیمارستان و یک مرکز درمانی بدون دخانیات، همین حساس سازی که داریم در سطح عموم انجام می‌دهیم، اینها خودش پیام است.
سوال:، ولی یک جای دیگر رها شده است، مثلا دیروز داشتم با یکی از میهمانان صحبت می‌کردم گفتم که ما این کارها را داریم می‌کنیم و هزینه‌ها را می‌کنیم، مسئولین ستاد کشوری کنترل دخانیات می‌آیند در دل درگیری، از یک جایی دیگر برایش تقاضا ایجاد میشود، برایش نیاز ایجاد میشود و برایش ذائقه سازی ایجاد میشود که انه ما در یک صنعتی که ما دچار مشکل هستیم، مثلا چرا نمی‌آییم این ذائقه سازی را در صنعت انجام بدهیم؟ همین ذائقه سازی را نمی‌آییم در مسائل تجاری برند سازی مان انجام بدهیم در سیگار انجام میشود، سریالی می‌سازیم که هنرپیشه یک و دو و سه و چهارش به نحوی سیگار می‌کشد که غیرسیگاری هم برایش جذاب است، همین سریال‌های ترکیه‌ای بعنوان کار آکادمیک نگاه کنید من تا جایی که مرور کردم یک نفر در حال کشیدن سیگار نیست، این اتفاق در کشور ما برعکس است چرا این اتفاق می‌افتد؟ آیا ما نمی‌توانیم کنترل داشته باشیم؟ کجا ایراد دارد؟
ولی زاده: در حقیقت صنعت دارد هزینه می‌کند، یعنی شرکت‌های چند ملیتی تولید دخانیات در سراسر جهان بیشترین هزینه هایشان را صرف تبلیغات می‌کنند، چرا؟ چون بهترین ابزار برای توسعه بازارشان است.
سوال: یعنی در آن کشور این تبلیغات ندارند که جلویش را گرفتند؟
ولی زاده: آنجا در کشور‌های پیشرفته سخت است کار کردن در بحث تولید دخانیات و ترویج آن یعنی الان تمام صنایع شیفت کردند و کوچ کردند به سمت کشور‌هایی مثل ما، چون اینجا زمین ارزان، کارگر ارزان، مالیات صفر ... می‌دانید براحتی این جا می‌آیند از منابع استفاده می‌کنند، تولید می‌کنند و بیش از ۶۰-۷۰ درصد این صنایع سود خالص دارند؛ بنابراین چرا بروند خودشان را در کشوری که برایشان مقررات دارد؟ الان شما در انگلستان می‌بینید که متوسط قیمت سیگار آنجا ۱۳ پوند است که به ریال ما حساب کنید، یا در اروپا ۸ یورو است، یعنی این که اقداماتی وضع کردند که بازاریابی آنجا سخت است و بازاریابی اینجا دارد انجام میشود در نمایش خانگی ما.
سوال: الان با مسئولین صحبت کنید همین نکته را، من، چون مطرح کردم و پاسخش را گرفتم می‌خواهم اعلام کنم ببینم شما چه پاسخی دارید، میگویند اگر ما مالیاتش را بالا ببریم و اگر گرانش کنیم و غیر قابل دسترسش بکنیم بخاطر وسعت مرزهایمان قاچاق آن بالا می‌رود، از آن طرف راحت‌تر و ارزان‌تر از سیگار است لااقل اینجا دارد صنعت مان سود می‌برد و کارگرمان استفاده می‌کند هر چند که کارگر هم نیست و همه مکانیزه هستند.
ولی زاده: من در جواب آن ادله این است برای قاچاق ... این سیگار قاچاق قرار است کجا عرضه شود؟ فقط این را به من بگویید ..
سوال: در مراکز رسمی عرضه، در مغازه‌ها کیوسک ها.
ولی زاده: شما وقتی مقررات وضع می‌کنید که اگر یک نخ سیگار قاچاق، آن دکه و آن مغازه فروخت او پروانه اش برای همیشه باطل شود و اجازه فروش نداشته باشد و اگر بفروشد مغازه اش پلمپ بشود دیگر آیا اتفاق می‌افتد؟ بهرحال مردم این را از یک جایی خریداری می‌کنند و دیگر آن مرکز مجاز است و یا پروانه نگرفته به هر دلیلی ... ما الان نگرانی قاچاق خارج از کشور داریم، الان بخشی از تولید ما دارد قاچاق میشود و به کشور‌های دیگر می‌رود الان با هر کسی صحبت می‌کنید میگوید یکسری از افراد هستند در مرز‌ها، که مسافرانی که می‌روند آن طرف، چند تا باکس به ایشان سیگار می‌دهند و از آن طرف تحویل می‌گیرند و یک مبلغی هم به ایشان می‌دهند.
یعنی الان ما شدیم قطب تولید دخانیات و قطب قاچاق به منطقه؟... آیا این اتفاق در شان جمهوری اسلامی هست؟ اگر ما مالیاتی که همین الان جزو حداقل‌ها هستیم را تا چه حد بالا ببریم آن اتفاق .. ما می‌گوییم تمام درآمد مالیاتی و وزارت بهداشت که هیچ چیز نمی‌دهیم که ما برویم در امر پیشگیری استفاده کنیم و مقابله کنیم و بالاخره آموزش و اطلاع رسانی هزینه می‌خواهد یا درمانش که ۶۰ هزار میلیارد تومان فقط هزینه است به ما که هزینه‌ای از محل دخانیات داده نمی‌شو، د حداقل بیایید این هزینه‌هایی که از بابت مالیات است ببرید برای امر مقابله با قاچاق و تجهیز کنید و بروید حق الکشف بدهید و بروید نیروهایتان را آموزش بدهید و. ما وقتی می‌آییم کد رهگیری روی پاکت سیگار می‌زنیم، یعنی از نقطه تولید تا نقطه مصرف نهایی باید رصد بشود، خارج از این مسیر هر لحظه آنلاین باید اینها بروند مقابله کنند ببینند از چه مسیر. ولی بحث قاچاق یک پاکت و دو پاکت نیست الان اعداد و ارقامی که میگویند که میگویند، الان میگویند رسیدیم به ده درصد یعنی منظور این که اگر الان ۷۰ میلیارد نخ دارد تولید میشود، ده درصد هم قاچاق را دارند حساب می‌کنند، اینها عدد‌هایی هست که شاید یکسری از سیاست‌ها باید اصلاح بشود، بعضی از برند‌ها هستند که الان در کشور مصرف میشود، اما اصلا اجازه واردات آن نیست، قطعا این به صورت قاچقا میشود، بنابراین اگر همه ارکان دولت بیاید برای کاهش مصرف دخانیات که یک اولویت است واقعا، الان جوانان ما با اعتیاد ... دیروز یک جلسه‌ای بودیم اساتید این حوزه داشتند می‌گفتند، می‌گفتند وابستگی به نیکوتین از هر وابستگی سخت‌تر است، بنابراین ما چه کارکنیم، میگویند اگر فردی را تا قبل از سن ۲۵ سالگی به جرگه مصرف کنندگان وارد نشود دیگر این ایمن شده، پس برای این مسئله باید بسیار هزینه کرد.
سوال: بخاطر همین است که سن ابتلا و سن شیوع الان به شدت پایین آمده و آمار این را هم بفرمایید تا میزان وحشتناکی اش به سمع شنوندگان برسد.
ولی زاده: ما سال ۸۷ تا ۹۵، ۱۳ تا ۱۵ ساله مان مصرف سیگارمان در بین دختران ۱۳۳ درصد افزایش پیدا کرده است، مصرف روزانه سیگار در سن ۱۸ تا ۲۴ سال در بین خانم‌ها ۱۹۰ درصد افزایش پیدا کرده است، درست است عدد مصرفش پایین است، مثلا از یک دهم رسیده به نزدیک سه دهم، عدد هنوز پایین است، اما این افزایش مصرف در سطح کشور این جهش، نشان دهنده یک اتفاقاتی هست که دارد در بطن جامعه در حوزه بازار مصرف دخانیات می‌افتد، در حوزه ذائقه سازی، ایجاد تولید سیگار‌هایی که جذابیت دارد برای جوانان و مسائلی که دارد از طریق نمایش خانگی مصرف را ترویج می‌کند، از بین بردن قبح مصرف، یعنی اینها من همیشه گفتم باید حوزه قضایی ورود بکند ببیند که آن اشکالاتی که در اجرای قانون هست کجاست و اینها باید آسیب شناسی شود اگر جرایم ما، جرایم بازدارنده‌ای در این حد نیست، منظور این که ما شاید یک امکنه‌ای را بیاییم بخاطر تبلیغات ۴۰ میلیون جریمه اش بکنیم که یک کم بازدارندگی برای آن امکنه دارد، ولی در سطح کلان این اعداد، اعدادی نیست که بخواهد بازدارنده باشد. بهرحال من امیدوارم مردم خودشان به این نتیجه برسند که این واقعا این مضرات زیاد هست و جدی است.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: تولید دخانیات بدون دخانیات ذائقه سازی ولی زاده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۷۳۰۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یک روزنامه: سختگیری دهه 60 در مدارس در حال تکرار است/ هنوز «آینه» ممنوع است! دانش‌آموزان دوره متوسطه میگویند در مدرسه کیف‌هایشان را می‌گردند و مسئولان مدرسه برخوردهای خشن و توهین‌آمیز دارند
به گزارش جماران؛ روزنامه هم میهن نوشت: به گفته کارشناسان، هنجارهای نوجوانان امروز به‌تبع تحولات رخ‌داده در جهان و در کشور تغییر کرده است. رفتارهایی مانند بازرسی کیف‌ها که نسل‌های دهه‌های 50 و 60 هم با آن سر ناسازگاری داشتند، امروز نمی‌تواند راهی برای تعامل با نوجوانان باشد. تنها نتیجه این رفتارها، احساس انزجار و تنفر نسبت به ارزش‌ها و قوانین است. کارشناسان میگویند که نسل جدید، زور و اجبار را نمی‌پذیرد و برای پذیرش یک مسئله ابتدا باید اقناع شود و بعد از آن حق انتخاب داشته باشد.
در مدارس چه می‌گذرد؟ مدیران، مشاوران و معاونان چگونه با دانش‌آموزان تعامل می‌کنند؟ اینها پرسش‌های مهمی است که دانش‌آموزان، مدیران و کارشناسان آموزشی به آن پاسخ می‌دهند. دانش‌آموزان میگویند که هنوز کیف‌هایشان را برای پیدا کردن سیگار، آینه، لوازم آرایش و گوشی‌های تلفن‌همراه می‌گردند و در این پروسه فشار زیادی به آنها وارد میشود. هنوز اندازه و رنگ موی دانش‌آموزان دختر در کانون توجه است. هنوز رفت‌وآمدها کنترل میشود. با پسران رفتارهای نادرست میشود، برایشان جلسه‌های توجیهی برگزار می‌کنند و در این وضعیت دانش‌آموزان متولد دهه‌های ۸۰ و ۹۰ که زیربار مدرسه‌داری با سختگیری‌های دهه ۶۰ نمی‌روند، لجبازتر شده‌اند.
کارشناسان آموزشی میگویند که با نسخه‌های قدیمی و تاریخ‌انقضا‌گذشته نمی‌شود با این دانش‌آموزان تعامل کرد. به گفته این کارشناسان، هنجارهای نوجوانان امروز به‌تبع تحولات رخ‌داده در جهان و در کشور تغییر کرده است. رفتارهایی مانند بازرسی کیف‌ها که نسل‌های دهه‌های ۵۰ و ۶۰ هم با آن سر ناسازگاری داشتند، امروز نمی‌تواند راهی برای تعامل با نوجوانان باشد. تنها نتیجه این رفتارها، احساس انزجار و تنفر نسبت به ارزش‌ها و قوانین است. کارشناسان میگویند که نسل جدید، زور و اجبار را نمی‌پذیرد و برای پذیرش یک مسئله ابتدا باید اقناع شود و بعد از آن حق انتخاب داشته باشد.
هنوز «آینه» ممنوع استدانشآموزان مقطع متوسطه گلایه فراوان دارند؛ گلایه آنها از برخوردهای سلیقه‌ای است. کیانا یکی از دانش‌آموزان کلاس نهم است که میگوید: «مسئولان مدرسه، اول سال تحصیلی برای بچه‌ها جلسه‌ای برگزار کردند و درباره همین مسائل با ما حرف زدند. آنها گفتند اگر بچه‌ها پیرسینگ یا هر وسیله دیگری که با استایل دانش‌آموزی تطابق ندارد، همراه‌شان دارند محترمانه تحویل دهند. اما کسی این‌کار را نکرد.
درحال‌حاضر وقتی مسئولان مدرسه چنین وسائلی را دست بچه‌ها ببینند با بی‌احترامی، خشونت و استفاده از الفاظ رکیک می‌گیرند. گاهی هم خانواده‌ها را صدا می‌کنند. بچه‌ها هم وقتی این رفتارها را می‌بینند بیشتر لجبازی می‌کنند.»
کیانا میگوید که فضای مدرسه شاد نیست؛ هیچ اقدامی از سوی مسئولان مدرسه برای شاد کردن فضا صورت نمی‌گیرد و حتی گاهی به آنها فشار وارد می‌کنند: «مثلاً ما را مجبور می‌کنند در بعضی از جشنواره‌های مناسبتی شرکت کنیم که این موضوع ما را آزار می‌دهد. چرا باید برخلاف خواسته‌مان در جشنواره، جشن و مناسبتی مشارکت کنیم. درحالی‌که در مسائل مهم‌تر به خواسته‌های ما توجه نمی‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «مثلاً ما به‌عنوان دانش‌آموزان پایه نهم که در مقطع حساسی هستیم و امتحان نهایی داریم، نیمی از سال به‌دلیل بارداری یا حوادثی که برای معلمان‌مان رخ داد، کلاس نداشتیم و وقتی به این موضوع اعتراض کردیم و درخواست دادیم تا معلم جایگزین برایمان بگذارند، اصلاً به خواسته‌مان توجه نکردند. همه اینها درحالی‌است که توجه به مدل موی دانش‌آموزان یا همراه داشتن انگشتر و گردنبند و آینه، برای آنها مهم‌تر از تشکیل کلاس و داشتن معلم است.»
محمد، دانش‌آموز کلاس دهم است و میگوید که رفتار مسئولان مدرسه با آنها خوب نیست. گاهی کیف بچه‌ها را می‌گردند تا شاید گوشی پیدا کنند، اما این کارها نتیجه معکوس دارد. کیف دانش‌آموزان حریم شخصی آنهاست. او درباره علت لجبازی بچه‌ها با مدیر و مسئولان مدرسه میگوید: «گاهی برای ساده‌ترین مسائل به آنها ناسزا میگویند و توهین می‌کنند. این کارها باعث لجبازی دانش‌آموزان میشود.»
مصرف سیگار، گل و لجبازی با مدیرانمعضل جدید مدیران مدرسه اما حالا سیگارهای الکترونیکی است. «سال تحصیلی گذشته گروهی از دانش‌آموزان مدرسه موج سیگار کشیدن را راه انداختند. در آن زمان بچه‌ها حوالی مدرسه سیگار می‌کشیدند. مسئولان مدرسه بعد از شناسایی بچه‌هایی که این موج را راه انداخته بودند، آنها را اخراج کردند. مدتی بعد از این ماجرا متوجه شدم که تعدادی از بچه‌ها در مدرسه سیگار الکترونیکی می‌فروشند و حتی برخی از دانش‌آموزان سیگار الکترونیکی را داخل مدرسه هم استفاده می‌کردند.»
این ماجرایی است که علیرضا ۱۶ ساله تعریف می‌کند. او اما مصرف پاد یکی از انواع سیگارهای الکترونیک را از اسفندماه سال گذشته شروع کرده: «استفاده از پاد به‌عنوان یکی از سیگارهای الکترونیکی، به من حس باحال بودن می‌دهد. من به لذت‌های زودگذر دنیا آنقدر اهمیت نمی‌دهم که به خاطر ضررهای کم پاد، از آن استفاده نکنم. به‌هرحال قلیون و سیگار هم ضرر دارند اما مردم استفاده می‌کنند. برخی معتادند و به نیکوتین نیاز دارند، برخی دیگر هم مثل نسل ما فقط خوششان می‌آید که از این سیگارهای الکترونیکی استفاده کنند.»
در مدرسه هومان ۱۵ ساله اما فقط سیگارهای الکترونیکی استفاده نمی‌کنند، گل و سیگارهای معمولی هم در جمع‌شان پیدا میشود. هومان کلاس نهم است و استفاده از پاد را از تابستان سال گذشته شروع کرده. چرا کشیده؟ «دوستانم می‌کشیدند و من هم خوشم آمد که بکشم. اما اگر بدانم این سیگارها خیلی ضرر دارند، استفاده نمی‌کنم.»
او میگوید که در مدرسه آنها اتفاقات دیگری هم می‌افتد: «گل، ۴۰۰-۳۰۰هزار تومان است و خیلی‌ها می‌کشند. سیگار معمولی هم مصرف می‌کنند.» برای دانش‌آموزان مدرسه آنها قیمت بالای گل، مهم نیست به‌همین‌دلیل حتی هر روز می‌خرند. خانواده‌ها اما بی‌خبرند: «بیشتر بچه‌ها گل را بیرون از مدرسه می‌کشند و بسیاری از آنها به‌دلیل مصرف همین مخدر دچار مشکلات روحی و روانی شده‌اند.»
هومان اینها را میگوید و ادامه می‌دهد که چند وقت پیش، مسئولان مدرسه دستگاه تشخیص نیکوتین و گل خریدند تا از بچه‌ها تست بگیرند، اما هیچ‌وقت از آن استفاده نکردند: «مدیرمان با ما صحبت کرد که دیگر نکشیم. حتی محدوده‌ای خارج از مدرسه را مشخص کرد و گفت که در آن محدوده سیگار نکشیم، اما دانش‌آموزان از روی لجبازی با مدیر دقیقاً در همان محدوده سیگار می‌کشند و فیلم و عکسش را در اینستاگرام منتشر می‌کنند.»
استیصال خانوادههاپدر دانش‌آموزی که بنا به اصرار فرزندش ناچار شده برای او سیگار الکترونیکی بخرد، میگوید که مصرف این سیگارها به‌شدت بین دانش‌آموزان رایج شده. این پدر اواخر سال گذشته متوجه میشود که همه دوستان پسر ۱۴ ساله‌اش از این نوع سیگار استفاده می‌کنند: «پسرم هر خواسته‌ای دارد، با ما مطرح می‌کند و ما هم اگر بدانیم خواسته‌اش معقول است، برایش تامین می‌کنیم.
اواخر سال گذشته او از ما خواست که برایش پاد بخریم.» والدین تحقیقاتی انجام داده و باتوجه به مضرات استفاده از این نوع سیگارها، از خریدن آن خودداری می‌کنند: «دوستان پسرم همه از این سیگارها استفاده می‌کنند. ما حدس زدیم که ممکن است وقتی دوستانش از این دستگاه استفاده می‌کنند، او هم بخواهد امتحان کند و از سیگار مصرفی سایرین استفاده کند. ترسیدیم دچار بیماری‌های واگیردار ناشی از مصرف مشترک شود، به‌همین‌دلیل تصمیم گرفتیم خودمان برایش سیگار الکترونیکی بخریم که حداقل از کیفیت آن اطمینان نسبی داشته باشیم. زیرا بیشتر این سیگارها چینی و قاچاق هستند و مشخص نیست از چه موادی در آنها استفاده میشود. برای خرید پاد، ۳ میلیون تومان هم پرداخت کردیم.» خانواده اما حالا از کارشان پشیمان شده‌اند.
اختلال در رشد مغزیمحمد هاشمیان، فوق‌تخصص ریه اما شیوع استفاده از سیگارهای الکترونیکی در میان دانش‌آموزان را مهم می‌داند و به هم‌میهن میگوید: «باید ابتدا این موضوع بررسی شود که فلسفه ایجاد سیگارهای الکترونیکی چه بوده، زیرا این سیگارها ضرر زیادی دارند و در جهان تبدیل به معضلی برای سلامت جامعه شده‌اند. ماجرا از آنجا شروع شد که به‌دلیل خطرات استفاده از سیگار، پزشکان به مصرف‌کنندگان توصیه کردند تا مصرف سیگار را ترک کنند. زیرا سیگار علاوه بر اینکه عامل بسیاری از سرطان‌هاست مانند سرطان مثانه، پانکراس، معده و...، باعث بیماری‌های انسدادی مزمن ریه هم میشود. این بیماری باعث التهاب راه‌های هوایی و تنگ‌شدن آن میشود.»
او اضافه می‌کند که راهکارهای مختلفی برای ترک سیگار پیشنهاد شد که مشاوره‌های پزشکی و روانپزشکی، آدامس، برچسب‌های نیکوتین، از جمله آنها بودند:«استفاده از سیگارهای الکترونیکی هم راهکار دیگری برای ترک سیگار بود. یعنی ورود این نوع سیگار به بازار به منظور کمک به ترک سیگار بود.»
این فوق‌تخصص ریه این را هم میگوید که مضرات این سیگارها، در اوایل تولیدش چندان معلوم نبود، اما بعد از مدتی برخی از ضررهای آن مشخص شد: «بعدها مشخص شد که این سیگارها موجب سرفه، ایجاد خلط؛ نفس تنگی و احتمالاً انسداد ریه میشود. مواد شیمیایی واردشده به بدن از طریق این سیگارها باعث التهاب ریه میشود که کنترلش سخت است. نیکوتین موجود در این سیگارها باعث افزایش تپش و انقباض قلب و بالا رفتن فشار خون میشود. بنابراین در جهان مصرف این سیگار به افراد عادی توصیه نمی‌شود.»
به گفته او درحال‌حاضر سازمان غذا و داروی آمریکا، مصرف سیگار الکترونیکی در راستای ترک سیگار را تایید نکرده است: «این سیگارها آثار بسیار مضر دیگری هم دارند که ممکن است در طول زمان مشخص شوند. حتی ممکن است این آثار بدتر از آثار سیگار هم باشند.»
هاشمیان درباره تاثیر مصرف سیگارهای الکترونیکی بر نوجوانان هم میگوید: «مطالعات نشان داده که این سیگارها هم برای رشد مغز نوجوانان مشکل‌ساز است، هم روی سیستم جنسی و تولیدمثل آنها اثر می‌گذارد. حتی مصرف این نوع سیگارها توسط مادران باردار می‌تواند باعث ایجاد اختلال در جنین شود.»
توبیخ و اخراج بی‌فایده استفروغ تیموریان، جامعه‌شناس و کارشناس آموزشی که سال‌هاست در مقطع متوسطه تدریس می‌کند اما با تایید شیوع و گسترش استفاده از انواع سیگارهای الکترونیکی در میان دانش‌آموزان به هم‌میهن میگوید: «مسائل مختلف در مدارس آنقدر زیاد است که مسائلی مثل کشیدن سیگار معمولی و الکترونیکی و حتی مخدر گل، عادی شده است. چندی پیش در مدرسه‌ای که تدریس می‌کنم، بچه‌ها را به‌دلیل آوردن موبایل به مدرسه گشتند، بچه‌ها موبایل‌ها را پنهان کردند اما در کیف‌هایشان وسایل زیادی مثل سیگار، حشیش، وسایل پیشگیری و قرص جلوگیری از بارداری پیدا شد.»
او معتقد است که به‌هرحال فضای مجازی روی رفتار دانش‌آموزان تاثیر گذاشته است: «زنان جامعه آنقدر با ناکامی‌های مختلف مواجه‌اند که امروز بچه‌ها با کشیدن سیگار یا مسائل مختلف دوست دارند خودشان را نشان دهند. خیلی از این دانش‌آموزان می‌خواهند بگویند، همان‌کارهایی را می‌توانند انجام دهند که هم‌سن‌و‌سالان‌‌شان انجام می‌دهند. نسل جدید به گونه‌ای رفتار می‌کند که گویی چیزی برای از دست دادن ندارد.» بااین‌همه او معتقد است که تنبیه، توبیخ و اخراج دانش‌آموزان در ارتباط با این مسائل بی‌فایده است.
تکرار سختگیری دهه‌های قبلحالا در کنار ماجرای کشیدن سیگارهای الکترونیک و برخورد مسئولان مدرسه، گشتن و بازرسی کیف دانش‌آموز در مدرسه که در دهه‌های گذشته هم رایج بود، آیا می‌تواند راهکاری مناسب برای برخورد با دانش‌آموزان و حفاظت از آنها باشد؟ سوالی که تیموریان به آن پاسخ می‌دهد: «این رفتارها جز ایجاد تنفر و انزجار، نتیجه‌ی دیگری ندارد. کیف دانش‌آموز حریم شخصی اوست؛ اتفاقی که برای نسل‌های دهه ۵۰ و ۶۰ افتاد و آن‌زمان هم مورد اعتراض بچه‌ها بود، چرا باید تکرار شود. به نظر می‌رسد نیاز به یک آموزش همگانی برای تعامل با نسل نوجوان داریم. به‌جای بازرسی بچه‌ها و ایجاد اضطراب و خشم در آنها باید فرهنگ‌سازی کرد، باید زیربنای تربیتی جامعه و بعد مدارس را درست کرد، سپس سراغ دانش‌آموز رفت.»
این جامعه‌شناس معتقد است که امروز هزاران مسئله مهم‌تر از موضوع حجاب در جامعه وجود دارد: «فرهنگ‌سازی با زور و خشونت انجام نمی‌شود. این نسل متفاوت از نسل‌های گذشته فکر می‌کند و هنجارهایش در بسیاری از موارد تغییر کرده است. با زور و فشار نمی‌توان مسئله‌ای را به او تفهیم کرد.»
این کارشناس آموزشی تاکید می‌کند که ساختار اجتماعی و سیاسی روی جامعه تاثیرگذار است و بخشی از والدین هنوز از ساختار سیاسی و اجتماعی تاثیر می‌پذیرند به‌همین‌دلیل نسل جوان نه والدین خود را قبول دارد و نه ساختار سیاسی، مذهبی و اعتقادی را: «وقتی دانش‌آموزان نمی‌توانند توسط والدین، ساختار خانواده و مدرسه ارضای روحی و روانی شوند، به فضاهایی مراجعه می‌کند که ساختارهای اشتباه و ناامنی برایشان دارد.»
با زور و خشونت نمیشوددانشآموزان امروز فرزندان والدین دهه‌های ۵۰ و ۶۰ هستند؛ نسلی که به‌شدت تحت فشار جامعه و نسل پیش از خود بوده و برای تغییر سبک زندگی‌اش تلاش و هزینه‌های بسیاری پرداخت کرده است. سختگیری‌هایی که والدین در دوران نوجوانی با آن مواجه شدند، چه تاثیری بر اصول تربیتی آنها داشته است؟
تیموریان دراین‌باره میگوید: «معمولاً متولدین اواخر دهه ۸۰، والدین‌شان از نسل دهه‌های ۵۰ و ۶۰ هستند. فشارهایی که روی متولدین این دو دهه بود، ترس‌های پنهان و سختگیری‌ای که در مدرسه وجود داشت مثل رنگ جورابِ اصلاح صورت و... باعث شد پدران و مادران نخواهند همان تجربه را تکرار کنند، بنابراین آزادی‌هایی به فرزندشان داده‌اند تا کمبودهای خودشان جبران شود. درحالی‌که باید به چارچوب آزادی‌ای که به فرزندشان می‌دهند، توجه کنند.»
به گفته این جامعه‌شناس نمی‌توان با این دانش‌آموزان نسل جدید، با پند و نصیحت صحبت کرد: «دانش‌آموزان امروزی به‌شدت از مسائل مذهبی گریزانند. بچه‌های امروز آگاه و مطالبه‌گرند و به‌راحتی سر کلاس اعلام می‌کنند که درباره یک موضوع خاص صحبت نکنید، ما گوش نمی‌دهیم. بخش عمده‌ای از این رخدادها هم به مشکلاتی باز می‌گردد که در ساختار سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه وجود دارد.»
او تاکید می‌کند که فرهنگ‌سازی و بالابردن سطح پذیرش دانش‌آموزان با زور و خشونت امکان‌پذیر نیست. متولیان تربیت و آموزش باید از جامعه‌شناسان، روانشناسان و افراد متخصص و باتجربه استفاده کنند و تیمی از این کارشناسان تشکیل دهند و با کمک آنها رویکرد مناسبی را برای تربیت نسل در پیش گرفت.
ما مقصریممدیر یک دبیرستان پسرانه هم که نخواست نامش در گزارش بیاید، میگوید که مصرف سیگارهای الکترونیکی نسبت به گذشته بیشتر و گرایش به استفاده از این وسیله در میان نوجوانان پررنگ‌تر شده است.
او در گفت‌وگو با هم‌میهن توضیح می‌دهد: «دانش‌آموزان معمولاً نمی‌توانند برای انتخاب خود استدلالی بیاورند و نهایتاً تاکید می‌کنند که استفاده از این سیگارها بسیار کمتر از سیگارهای معمولی است و به‌همین‌دلیل هم استفاده از آن ضرری ندارد. ازطرف‌دیگر گرایش دانش‌آموزان نسبت به انجام رفتارهای پرخطر نسبت به گذشته هیچ تغییری نداشته و همچنان مواردی مانند گرایش به سوء‌مصرف موادمخدر، الکل و رابطه‌های آسیب‌زا را در بر می‌گیرد. اما ممکن است میزان دسترسی دانش‌آموزان به این موارد نسبت به گذشته افزایش یافته باشد.»
این کارشناس آموزشی معتقد است که نوجوانان در حوزه ارزش‌های اخلاقی دچار چالش چندانی نیستند، بلکه هنجارهای آنها تغییر کرده: «به‌عنوان مثال گفت‌وگو و لحن دانش‌آموزان نسبت به گذشته تغییر زیادی داشته است. آنها در گفت‌وگوهای روزمره خود از کلمات و واژه‌هایی استفاده می‌کنند که بار معنایی قشنگی ندارد یعنی کلمه یا ناسزایی که در گذشته حین دعوا و برای توهین به‌کار می‌رفت، در مکالمات روزمره‌شان استفاده میشود و اصلاً هم آن را توهین‌آمیز نمی‌دانند.»
نسلی که باید قانع شوداو تاکید می‌کند که جامعه بزرگسال ما نمی‌تواند به خوبی حوزه هنجارها و ارزش‌ها را از یکدیگر تفکیک کند و به‌همین‌دلیل قضاوت جامعه بزرگسالان نسبت به نوجوانان در برخی حوزه‌ها چندان هم درست نیست: «من سرکشی و عصیانی در نوجوانان نمی‌بینم، معتقدم که تعبیرهای ما از این موضوع اشتباه است. این نسل، عصیانگر و سرکش نیست اما به‌واسطه تحولاتی که در جهان و ایران رخ داده، پرسشگر شده و باید قانع شود. یعنی باید بتوانیم به زبان این نسل درباره موضوعی به آنها توضیح دهیم و حق انتخاب را هم برایشان قائل شویم. اما ما چنین رفتاری نمی‌کنیم و واکنش طبیعی او به رفتار ما عصیان است.»
این کارشناس آموزشی میگوید که ساختارهای حاکم بر مسائل کلان کشور بیشتر بر باورهای کلان بچه‌ها به‌ویژه دیدگاه‌های اعتقادی و مذهبی آنها تاثیری منفی داشته است. او اساسی‌ترین راهکار برقراری تعامل مناسب با دانش‌آموزان را تغییر نگاه والدین و مربیان از مفهوم تربیت می‌داند: «در جامعه ما آنچه توسط والدین و نهادهای امنیتی رخ می‌دهد «کنترل رفتار» است به‌جای مفهوم واقعی تربیت. تا فهمی در والدین و مربیان درباره تربیت و نقش آنها در این حوزه ایجاد نکنیم، راه‌های دیگر جواب نمی‌دهد. مثلاً در حوزه ایجاد نشاط در مدارس، باید توجه کرد که بچه‌ها اسباب نشاط خودشان را جور می‌کنند زیرا نیاز طبیعی آنها تفریح و شادی است و آنها می‌توانند به‌خوبی این فضا را در بازی‌ها و دورهمی‌های‌شان ایجاد کنند. به نظر من، روش‌های غلط ما در برخورد با بچه‌ها و مداخله‌های تربیتی‌مان است که به‌دلیل فهم غلط از مفهوم تربیت در میان متولیان است. فهم آنها مبتنی بر کنترل بیرونی است یعنی گمان می‌کنند طرف مقابل را باید به‌نوعی کنترل و تربیت کنند که شبیه خودشان شود. به نظر من، تا وقتی این رویکرد در میان والدین و مربیان وجود دارد، نمی‌توان از نوجوانان انتظار زیادی داشت.»
این کارشناس آموزش تاکید می‌کند که اسناد بالادستی مانند سند تحول آموزش تعریف‌های خوبی از مفهوم تربیت ارائه داده، بنابراین مهم است که متولیان آموزش این موضوع را موردتوجه قرار دهند. درحالی‌که این مسئله در کانون توجه متولیان آموزش نیست: «وقتی موضوعی در کانون توجه نیست، طبیعتاً تلاشی هم برای جاری‌شدن آن در سیستم آموزشی نمی‌شود.»
جاده کندوان یک طرفه شد